Inhoud – Opleiding ACT (Acceptance and Commitment Therapy)
De opleiding ACT (Acceptance and Commitment Therapy) bestaat uit 10 modules:
Module 1 – Wat is ACT?
In deze eerste module van de ACT opleiding wordt er dieper ingegaan op de therapievorm Acceptance en Commitment Therapy. Wat houdt dat begrip nou precies in? En wat wordt er van je verwacht als therapeut? Wat is de achtergrond van deze therapievorm en met welke andere therapieën houdt ACT verband? Daarnaast leer je kort het ACT-model, de hexaflex. Ook maak je kennis met hoe jijzelf in de therapie staat als mens en als hulpverlener.
Module 2 – Psychologische flexibiliteit
Het begrip Psychologische flexibiliteit is belangrijk binnen ACT. Het vormt uiteindelijk de basis van het menszijn en biedt de kans om een waardenvol leven te gaan leiden ACT maakt hierbij gebruik van de hexaflex, een geheel van zes zuilen die bij elkaar de psychologische flexibiliteit helpen verhogen. Je leert hoe een ACT-therapie wordt opgebouwd en welke twee trajecten er zijn. ACT is een therapie die bij allerlei klachten kan worden ingezet, maar ook heel geschikt is voor mensen die op zoek zijn naar meer zingeving. In beide gevallen wordt je cliënt psychologisch flexibeler. ACT is dan een onderdeel van het dagelijks leven geworden.
Module 3 – Stilstaan, aandacht, ‘hier en nu’
Veel therapieën zijn gericht op verandering. ACT leert dat verandering pas mogelijk is als iemand eerst heeft geleerd om stil te staan. Gemakkelijk? Nee, zeker niet, maar stilstaan en het hier en nu ervaren zijn belangrijke onderdelen in een therapie die gericht is op psychologische flexibiliteit. De cliënt leert dat hier en nu slechts heel kort is, te kort om je druk te maken over wat daarvoor of daarna gebeurt. Het hier en nu kan bijzonder mooi en helpend zijn.
Module 4 – Acceptatie/openstellen voor wat is
Ook Acceptatie is een vorm van stilstaan die misschien saai lijkt, maar waar de cliënt een flinke kluif aan kan hebben. In deze module komt goed naar voren dat het bij ACT niet gaat om het weghalen van pijn, maar laat je het besef doordringen dat pijn een normaal onderdeel van het leven is, maar dat het juist het lijden is waar mensen last van hebben. Acceptatie laat niet de pijn verdwijnen, maar kan wel het lijden weghalen. Een belangrijke oefening hierbij is de bereidheid om te ervaren wat er allemaal is en je hiervoor open te stellen.
Module 5 – Defusie
In deze module van de ACT opleiding maak je kennis met een typisch woord binnen ACT, geen fusie, maar defusie, het verbreken van verbindingen waar de cliënt niet mee geholpen is. Zoals de fusie tussen zijn gedachten en zijn klachten. In deze module leer je verscheidene oefeningen die helpen om de gedachten los te zien van wat er verder gebeurt. Daarbij gaat de cliënt ervaren dat hij gedachten heeft, maar dat deze niet zijn leven bepalen. Hij defuseert zijn gedachten van wat verder bij hem hoort. Ook voor de therapeut is defusie een mooie oefening die je helpt je vak goed uit te voeren.
Module 6 – Observatie/het zelf opmerken
Veel therapieën werken met het zelf, maar ook hier heeft ACT er een geheel eigen draai aan gegeven. De cliënt leert meer over verschillende vormen van het zelf die helpen om tot een betere defusie te komen en te zien waar belemmerende overtuigingen over het zelf de cliënt niet verder helpen. Via allerlei observatieoefeningen maakt de cliënt hier kennis mee. Vanwege het feit dat het zelf ook binnen andere therapieën voorkomt, is in deze module volop aandacht voor de valkuilen waar je als therapeut op bedacht dient te zijn.
Module 7 - Waarden
Ben je als therapeut zo ver dat je het met de cliënt over zijn waarden gaat hebben, dan heb je al een flink deel van de therapie behandeld. Waarden zijn belangrijk, omdat ze iets zeggen over wat de cliënt echt wil met zijn leven. De oefeningen in deze module laten de cliënt veelvuldig aandacht geven aan wat voor hem een waardenvol leven is, een leven volgens zijn waarden. Met het werken aan waarden gaat het om zo groots en mooi mogelijk inzetten van dromen; van daaruit ontstaan doelen om te komen tot een waardenvol leven op alle levensgebieden van de cliënt.
Module 8 – Toegewijde actie
Binnen ACT is het van belangrijk om met toewijding te handelen, acties inzetten die gericht zijn op het realiseren van de waarden. In deze module leer je hoe je met de cliënt een plan van aanpak opstelt op daadwerkelijk stappen te zetten. In deze module draait het om doen. Alle oefeningen zijn hierop gericht. Ook jij als therapeut leert hoe je zelf actief kunt doen om je cliënt met toewijding te laten handelen.
Module 9 – Behandelprogramma en functioneel contextualisme
Een intake is een belangrijk onderdeel van een therapie. Ook hierin verschilt ACT van andere therapievormen. Waar veel therapieën zich richten op de klacht, wordt binnen ACT de context waarbinnen de klacht zich voordoet ook meegenomen. Dit wordt de ACT-casusconceptualisatiemethodiek genoemd, waarbij ook wordt meegenomen in hoeverre de cliënt al enigszins vaardig is op het gebied van de zes zuilen van de hexaflex. Vanuit de uitgebreide intake heb je als therapeut genoeg handvatten om een behandelplan op te stellen. Tijd om aan de slag te gaan.
Module 10 – Toepassingsmogelijkheden ACT in de praktijk
In de laatste module van de ACT opleiding ga je verder met het vormgeven van het behandelplan. Je hebt in de voorgaande modules geleerd hoe je een ACT-behandeling kunt vormgeven en welke oefeningen je hierbij kunt inzetten. ACT is een therapievorm die zowel voor psychische als lichamelijke problemen kan worden ingezet. Wat hierbij belangrijk is komt per specifiek probleem naar voren. Tot slot wordt specifiek ingegaan op hoe je ACT bij jongeren inzet en hoe je met groepen kunt werken.
